İklim değişikliği konusunda kararlı bir on yılın yaşandığı bu dönemde, dijitalleşme sürdürülebilir büyümenin desteklenmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Nitekim Dünya Ekonomik Forumu’na göre dijital çözümler küresel emisyonları %20 oranında azaltabilir.
İçindekiler
İkiz Dönüşüm Nedir?
İkiz Dönüşüm, tek başına dijital dönüşüm veya yeşil dönüşümden çok daha fazlasını ifade eden kapsamlı bir kavramdır. Bu, sürdürülebilir bir geleceğe ulaşmak için inovasyonun ve teknolojinin gücünü çevresel ve sosyal sorumlulukla harmanlayan birleşik bir dönüşüm yolculuğudur.
Benzersizliğini şu şekilde açıklayabiliriz:
Karşılıklı Güçlendirme: Dijital dönüşüm, yeşil dönüşümü hızlandırırken, yeşil dönüşüm de dijital dönüşüm için yeni fırsatlar sunar. Örneğin, yenilenebilir enerjiye geçiş, akıllı şebekeler ve veri analitiği gibi dijital teknolojileri kullanmayı gerektirir.
Sürdürülebilirliğe Odaklanma: Kısa vadeli kazançlardan öte, uzun vadeli sürdürülebilirliği ön planda tutar. Bu, sadece enerji tasarrufu değil, aynı zamanda atık yönetimi, sorumlu üretim ve adil çalışma koşulları gibi konuları da kapsar.
Dayanıklılık Artışı: İkiz dönüşüme uğrayan kuruluşlar, değişime karşı daha dayanıklı hale gelir. Bu sayede, iklim değişikliği, kaynak kıtlığı ve sosyoekonomik dalgalanmalar gibi küresel zorluklara daha iyi uyum sağlayabilirler.
Yenilikçi Çözümler: Yeni iş modelleri, ürünler ve hizmetler geliştirmek için bir platform görevi görür. Bu sayede, hem ekonomik kalkınmaya hem de sosyal refaha katkıda bulunur.
Kurumlar ikiz dönüşümün aciliyetini anlamakla birlikte, çoğu bunu uygulamaya koymakta zorlanmaktadır. Buna katkıda bulunan faktörler arasında tutarlı bir yaklaşımın eksikliği, algılanan ve gerçek karmaşıklıkların neden olduğu durgunluk ve çelişen stratejik öncelikler yer almaktadır. Bir diğer faktör de hesap verebilirliktir.
Türkiye’den İkiz Dönüşüme Örnek Kuruluşlar
Enerji Sektörü:
Zorlu Enerji: Türkiye’nin en büyük özel sektör elektrik üretim şirketi olan Zorlu Enerji, yenilenebilir enerji yatırımlarına hız vererek ve enerji verimliliğini artırarak ikiz dönüşümü benimsemektedir. Şirket, güneş ve rüzgar enerjisi santralleri kurmakta ve binalarda enerji tasarrufu sağlayan teknolojiler kullanmaktadır.
Aygaz: Türkiye’nin lider LPG şirketi olan Aygaz, yenilenebilir enerji ve temiz enerjiye geçiş için yatırımlar yapmaktadır. Şirket, güneş enerjisi santralleri kurmakta ve elektrikli araç şarj istasyonları işletmektedir.
Ulaşım Sektörü:
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB): İBB, toplu taşımada elektrikli araçlara geçiş yaparak ve bisiklet yolları ve bisiklet paylaşım sistemi gibi aktif ulaşım imkanlarını geliştirerek ikiz dönüşümü benimsemektedir. Şirket, ayrıca şehrin enerji verimliliğini artırmak için çalışmalar yapmaktadır.
TCDD: Türkiye Devlet Demiryolları (TCDD), elektrikli trenlere yatırım yaparak ve demiryolu hatlarını modernize ederek ikiz dönüşümü benimsemektedir. Şirket, ayrıca enerji tasarrufu sağlayan teknolojiler kullanmaktadır.
Finans Sektörü:
İş Bankası: Türkiye’nin en büyük bankalarından biri olan İş Bankası, dijital bankacılık hizmetlerini geliştirerek ve sürdürülebilir projeleri finanse ederek benimsemektedir. Şirket, ayrıca sosyal sorumluluk projelerini desteklemektedir.
Garanti Bankası: Türkiye’nin önde gelen bankalarından biri olan Garanti Bankası, yapay zeka ve robotik gibi yeni teknolojileri kullanarak bankacılık işlemlerini otomatikleştirerek ve sürdürülebilir projeleri finanse ederek ikiz dönüşümü benimsemektedir. Şirket, ayrıca sosyal sorumluluk projelerini desteklemektedir.
Üretim Sektörü:
Ford Otosan: Türkiye’nin en büyük otomotiv üreticilerinden biri olan Ford Otosan, elektrikli araç üretimine yatırım yaparak ve üretim tesislerinde enerji verimliliğini artırarak benimsemektedir. Şirket, ayrıca atık yönetimi ve geri dönüşüm konusunda da çalışmalar yapmaktadır.
Arçelik: Türkiye’nin önde gelen beyaz eşya üreticilerinden biri olan Arçelik, enerji tasarruflu ürünler geliştirerek ve üretim tesislerinde enerji verimliliğini artırarak benimsemektedir. Şirket, ayrıca atık yönetimi ve geri dönüşüm konusunda da çalışmalar yapmaktadır.
Kamu Sektörü:
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı: Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, iklim değişikliğiyle mücadele ve sürdürülebilir kalkınma için çalışmalar yürütmektedir. Bakanlık, yenilenebilir enerji yatırımlarını teşvik etmekte, enerji verimliliğini artırmak için çalışmalar yapmakta ve atık yönetimi konusunda düzenlemeler getirmektedir.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB): İBB, şehrin yeşil alanlarını geliştirmek, bisiklet yolları ve bisiklet paylaşım sistemi gibi aktif ulaşım imkanlarını geliştirmek ve atık yönetimi konusunda çalışmalar yapmak gibi birçok alanda ikiz dönüşümü benimsemektedir.
Türkiye’de İkiz Dönüşümün Ekonomiye, Çevreye ve Topluma Katkısı
Ekonomi:
- İklim Değişikliği ve Enerji Stratejisi Belgesi 2021-2025: Bu belgeye göre, Türkiye 2023 yılına kadar yenilenebilir enerjide 50 GW kurulu güce ulaşmayı, 2030 yılına kadar ise bu rakamı 100 GW’a çıkarmayı hedefliyor. Bu hedeflerin gerçekleştirilmesi, ekonomiye önemli bir katkı sağlayacak ve yeni iş imkanları yaratacaktır.
- Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM): TİM’in 2023 yılı İhracat Raporu’na göre, “yeşil” ürün ihracatı son yıllarda hızlı bir şekilde artmaktadır. 2022 yılında “yeşil” ürün ihracatı 25 milyar doları aşarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaşmıştır.
- Enerji Verimliliği Kanunu: Bu kanun, enerji tüketimini azaltmak ve enerji verimliliğini artırmak için çeşitli düzenlemeler getirmektedir. Kanunun uygulanması, ekonomiye önemli bir katkı sağlayacak ve Türkiye’nin enerji bağımsızlığını artıracaktır.
Çevre:
- İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB): İBB, “İstanbul İklim Eylem Planı 2023-2050” adlı bir plan hazırlamıştır. Bu plan kapsamında, İBB 2050 yılına kadar sera gazı emisyonlarını %80 oranında azaltmayı ve şehri karbon nötr hale getirmeyi hedefliyor.
- Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı: Bakanlık, atık yönetimi, geri dönüşüm ve su kirliliğiyle mücadele gibi konularda çalışmalar yürütmektedir. Bu çalışmalar, Türkiye’nin çevresel sürdürülebilirliğini artırmaya katkıda bulunmaktadır.
- Yeşil Mutabakat: Türkiye, Avrupa Birliği’nin Yeşil Mutabakat hedefine uymayı taahhüt etmiştir. Bu taahhüt kapsamında, Türkiye yenilenebilir enerji yatırımlarını artıracak, enerji verimliliğini artıracak ve atık yönetimi konusunda çalışmalar yapacaktır.
Toplum:
- İşsizlik: Yenilenebilir enerji, enerji verimliliği ve yeşil ekonomi gibi alanlarda yeni iş imkanları yaratmaktadır. Bu da işsizliğin azalmasına ve ekonomik kalkınmaya katkıda bulunmaktadır.
- Sağlık: Temiz hava ve su, sürdürülebilir şehirler ve yeşil alanlar gibi unsurlar, insanların daha sağlıklı bir yaşam sürmesini sağlar.
- Eğitim: Eğitim ve farkındalık çalışmalarına da ihtiyaç duymaktadır. Bu alandaki yatırımlar, toplumda çevresel ve sosyal sorumluluk bilincini artıracaktır.
Türkiye’de İkiz Dönüşüm ile İlgili Uzman Görüşleri
Türkiye’de ikiz dönüşüm, son yıllarda gündemde önemli bir yer tutmaktadır. Hem kamu hem de özel sektörden birçok uzman, bu dönüşümün Türkiye’nin geleceği için kritik öneme sahip olduğunun altını çizmektedir.
Bazı önemli uzman görüşleri:
- Avrupa Komisyonu Vergilendirme ve Gümrük Birliği Genel Müdürü Gerassimos Thomas ise “Türkiye, AB’nin ithalatında en önemli partnerlerden biri ve çok kilit bir role sahip. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığıyla birlikte özellikle iklim ve enerji geçiş planları için çalışmalar yapıyoruz. Kimyasallar üzerinde de SKDM kapsamında çalışmalarımız devam ediyor.”
- Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcısı Mehmet Emin Birpınar : “İstanbul, ikiz dönüşümde öncü şehirlerden biri olmak için önemli adımlar atıyor. Şehrimizi daha yeşil, daha temiz ve daha yaşanabilir hale getirmek için çalışıyoruz.”
- İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, AB’nin ihracatımızdaki payının yaklaşık yüzde 40 olduğunu dikkate aldığımızda, Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması’nın (SKDM), ülkemiz açısından kritik bir süreç olduğunu söyledi.